Risk Budur!
Bu makalede risk kavramının detaylıca ele alacağız. Risk nedir, neden her yatırım aracında farklıdır ve en önemlisi, risk her zaman kötü bir şey midir?
Getiri ve Risk: Ayrılmaz İkili
İstisnasız her yatırım içerisinde bir risk barındırır. Güvenli liman sayılan devlet tahvillerinden kripto paralara, altın, gümüş gibi emtialardan hisse senetlerine her enstrüman içerisinde çeşitli seviyelerde risk barındırır.
Bu, yatırım dünyasının değişmeyen fizik kanunlarından biridir. Risk almadan kazanç sağlamak, çoğu zaman mümkün değildir. Ama bu da her riskin göze alınabilir olduğu anlamına gelmez.
🔹 Düşük riskli yatırımlar genellikle tahvil, bono ve mevduat gibi araçlardır. Getirileri sınırlıdır ama dalgalanmaları da azdır.
🔹 Orta ve yüksek riskli yatırımlar ise altın, hisse senetleri, kripto paralar, gelişmekte olan piyasa fonları gibi araçları kapsar. Potansiyel kazanç yüksektir ama kayıp ihtimali de beraberinde gelir.
Risk Kime Göre, Neye Göre?
Her yatırımcı için risk algısı değişkenlik gösterir. Bir kişi için “güvenli liman” olan bir araç, bir başkası için fazla oynak olabilir.
- Bir yatırımcı, kısa vadeli riskleri göze alarak hisse fonlarına yönelmekte sorun görmeyebilir. %20-30 aralığında bir düşüş bu yatırımcı için sorun oluşturmayabilir, çünkü 10 yıl sonraki potansiyel değere odaklanmıştır.
- Başka bir yatırımcı içinse sermayesini korumak öncelikli olabilir. Kısa vadeli dalgalanmalar uykusunu kaçırıyor olabilir. Portföy değerinde %15-20 gibi bir düşüş görmek bu kişi için bir kabus gibidir.
Bu yüzden tek bir doğru yatırım aracı yoktur. Her aracın karakteri, her yatırımcının da hedefi farklıdır.
Riskin Yönetilebilirliği
Risk doğru anlaşıldığında ve yönetildiğinde, yatırımın doğal bir parçasıdır.
Risk yönetimi için bazı öneriler:
- Portföyü çeşitlendirmek.
- Yatırım yapılacak aracın geçmiş performansına değil, karakterine odaklanmak.
- Risk toleransı ve vade beklentisini netleştirmek.
- “Herkes alıyor” diye değil, plana uygun olduğu için yatırım yapın.
Risk, ne kadar kazanabileceğiniz değil, ne kadar kaybedebileceğinizdir.
Howard Marks1
Riskin Matematiği: Sharpe Oranı Nedir?
Sharpe Oranı, yatırımın birim risk başına sağladığı fazladan getiriyi ölçer. Yani sadece getiriye değil, bu getirinin ne kadar dalgalanma (volatilite) karşılığında elde edildiğine odaklanır.
Sharpe Oranı = (Yatırımın Getirisi − Risksiz Getiri) / Standart SapmaYatırımların sadece ne kadar kazandırdığı değil, hangi risk karşılığında kazandırdığı da önemlidir. Sharpe Oranı, bu ilişkiyi sayısal olarak ortaya koyar.
Aynı getiriyi sağlayan iki yatırım aracından biri daha az dalgalanmayla bunu başarıyorsa, risk bazında daha verimli çalışıyor demektir.
- Sharpe oranı ne kadar yüksekse, yatırımcının aldığı risk başına daha fazla getiri elde ettiği anlamına gelir.
- Negatif ya da çok düşük bir Sharpe, alınan risk karşılığında yeterli getiri oluşmaması anlamına gelir.
“Garantili Yatırım” Diye Bir Şey Var mı?
“Hiç risksiz” yatırım diye bir şey yoktur. Çünkü enflasyon da bir risktir, likidite de, siyasi gelişmeler de…
Hatta bazen “risk almamak” en büyük risk haline gelebilir. Çünkü risksiz yatırımlar paranın zaman içinde erimesine sessizce seyirci bırakabilir.
Risk, ne yaptığını bilmediğinde ortaya çıkar.
Warren Buffett
Sonuç: Kendi Risk Toleransını Tanı, Buna Göre Yola Çık
Risk, tanınması gereken bir gerçekliktir.
Yatırım yaparken ilk adım her zaman hedefleri belirlemek ve ona uygun araçları seçmektir. Bu yolda riskleri anlamak ve kabullenmek gerekir.
Doğru araç, doğru kişiyle buluştuğunda risk bir tehdit değil, fırsat olur.
Sık Sorulan Sorular
Risk nedir?
Finansal anlamda risk, yatırımın beklenen getiriden sapma olasılığıdır. Bu sapma bazen kazanç, bazen kayıp yönünde olabilir.
Her yatırım riskli midir?
Evet. Ama riskin derecesi ve türü değişir. Mevduat enflasyon riski taşırken, hisse senetleri fiyat dalgalanması riski taşır.
Riskli yatırım yapmamak daha mı güvenli?
Düşük riskli yatırımlar yatırımcısını kısa vadeli dalgalanmalardan korurken uzun vadede düşük getiri ve enflasyon karşısında erime riski oluşturabilir.
